Een Raad van Toezicht oprichten als zorginstelling

Kleinschalige zorgorganisaties moeten hun intern toezicht regelen door de Wet toetreding zorgaanbieders (Wtza). Dit betekent ook dat ze een Raad van Toezicht moeten oprichten. Waar moet je dan allemaal aan denken?

Wanneer is een Raad van Toezicht verplicht in het kader van de Wtza?

In principe moeten alle vergunningsplichtige zorgorganisaties een interne toezichthouder hebben, behalve die met tien of minder zorgverleners. Uitbesteding van zorg telt ook mee. Een zorgverlener die parttime werkt telt als één en ook de zorgverleners van een onderaannemer tellen mee. Medewerkers die geen zorg verlenen, zoals stafmedewerkers en vrijwilligers of stagiaires, tellen in niet mee.

Welke zorginstellingen hoeven niet te voldoen aan de eisen van de Wtza?

Voor alle instellingen met tien of minder zorgverleners is intern toezicht niet verplicht. Eerstelijnszorginstellingen met minder dan 25 zorgverleners (die zorg verlenen zonder verblijf en die geen medisch specialistische zorg, verpleging, persoonlijke verzorging of begeleiding aanbieden), zijn eveneens uitgezonderd. Voorbeelden hiervan zijn huisartspraktijken, verloskundige praktijken, tandartspraktijken, abortusklinieken, apotheken en fysiotherapiepraktijken. Meer voorbeelden van uitzonderingen vind je in paragraaf 4 van het uitvoeringsbesluit Wtza.

Wat is een Raad van Toezicht?

Formeel is een Raad van Toezicht een orgaan dat toezicht houdt op het beleid van het bestuur. In de praktijk ligt bij kleinschalige zorginstellingen de focus voornamelijk op advisering en coaching. Zie ook Voordelen van een RvT.

De Raad van Toezicht bestaat uit ten minste drie personen die twee keer voor een periode van maximaal vier jaar benoemd kunnen worden. 

Wie zijn geschikt voor je Raad van Toezicht?

Voor je Raad van Toezicht vraag je onafhankelijke mensen met kennis van zaken, die iets kunnen toevoegen aan jouw organisatie. Het gaat om een combinatie van de juiste inhoud met de juiste klik.

Het mogen geen medewerkers van je zijn geweest in drie voorafgaande jaren, of mensen die bij jou werkzaamheden hebben verricht. De wet schrijft namelijk voor dat de interne toezichthouders hun taken op kritische en onafhankelijke wijze uitvoeren. Onafhankelijkheid vereist uitsluiting van (de schijn van) financiële, personele of familiale belangenverstrengeling van de interne toezichthouder met de dagelijkse of algemene leiding van de instelling. Ofwel: geen familie, geen vrienden of bekenden en geen zakelijke relaties.

Wat is de meerwaarde van een Raad van Toezicht?

Het toezicht dat de Wtza voorschrijft is informeel. Het gaat om toezichthouders die met je meedenken, je adviseren, met je sparren en je bij de juiste mensen kunnen introduceren. Als je het professioneel inregelt, krijg je een Raad van Toezicht aan boord die je behoedt voor fouten op vlakken waar je zelf misschien minder verstand van hebt en die samen met jou aan de kwaliteit van de zorg en jouw instelling werkt. 

Wanneer moet je je intern toezicht op orde hebben door de Wtza?

Als je als nieuwe zorginstelling een Wtza-vergunning aanvraagt, moet je een Raad van Toezicht van drie personen hebben. Bestaande zorgorganisaties die Wtza-vergunningsplichtig zijn moeten voor 31 december 2023 voldoen aan de eisen van de Wtza.

Hoelang duurt het om intern toezicht in te regelen?

Het inrichten van intern toezicht kan enkele maanden duren. Wacht niet tot het laatste moment, want je hebt het niet zomaar even geregeld. Bovendien, als je te lang wacht, zijn alle geschikte toezichthouders straks allemaal bezet. En hou er ook rekening mee dat je je statuten en regelementen goed op orde moet hebben.

Wat zijn de consequenties als je eind 2023 niet aan de eisen van de Wtza voldoet?

Dat is nu nog niet te voorspellen. Misschien is de overheid in het begin nog ruimhartig, maar zeker is dat niet. Zeker is wel dat deze wet er is en je eraan zult moeten voldoen om boetes en andere nadelige gevolgen te voorkomen.

Waar kun je meer informatie krijgen over de rechten en plichten van de Wtza?

De Nederlandse Vereniging van Toezichthouders in Zorg en Welzijn helpt zorginstellingen om te voldoen aan alle rechten en plichten die bij de Wtza horen. Je kunt hiervoor deelnemen aan het NVTZ Ondersteuningsprogramma Wtza.

Welke ondersteuning kan ik krijgen bij het oprichten van een Raad van Toezicht?

Als je als zorgaanbieder door de Wtza een Raad van Toezicht gaat oprichten, kun je bij Wtzatoezicht.nl ondersteuning krijgen bij het opstellen van een zoekprofiel en koppelen we je aan toezichthouders die passen bij wat je zoekt. Uiteindelijk kies je zelf wie je wel of niet in je raad wilt. Weten hoe het precies in z'n werk gaat? Zie Hoe werkt het?